Terapia akceptacji i zaangażowania (ACT)

Terapia akceptacji i zaangażowania (ACT) – czym jest, na czym polega?

Terapia akceptacji i zaangażowania (ACT) jest zorientowana na odkrywanie i uczenie się życia zgodnie z osobistymi wartościami, jednocześnie pozwala rozwijać elastyczność psychologiczną i uważność. Terapia ACT wykorzystywana jest w leczeniu wielu zaburzeń psychicznych, a Amerykańskie Towarzystwo Psychologiczne umieściło ją na liście „terapii opartych na dowodach”.

Spis treści:

  • Na czym polega terapia ACT?
  • Skuteczność terapii ACT w leczeniu zaburzeń psychicznych
  • Podstawowe etapy w terapii ACT
  • Terapia ACT, czyli ku wartościowemu życiu
Kobieta dostrzegająca siebie w odbiciu. Terapia ACT akceptacji i zaangażowania.

Na czym polega terapia ACT?

Terapia Akceptacji i Zaangażowania (ACT) to interwencja, która zakłada, że cierpienie psychiczne jest spowodowane unikaniem doświadczeń. Celem ACT nie jest zmniejszenie psychicznego cierpienia, ale pomoc w jego akceptacji i we właściwym ukierunkowaniu życiowej energii. Zamiast tego ACT ma na celu zwiększenie elastyczności psychologicznej. Elastyczność psychologiczną można zwiększyć, pracując z 6 podstawowymi elementami modelu ACT. Metody skoncentrowane na doświadczeniu, takie jak metafory i ćwiczenia akceptacji, odgrywają kluczową rolę w pracy terapeutycznej. Krótko mówiąc, dzięki ACT możesz nauczyć się:

▪ świadomie doświadczać, być tu i teraz (uważność)
▪ rozróżniać niezmienne i zmienne wydarzenia (akceptacja)
▪ identyfikować swoje wartości i cele życiowe oraz żyć zgodnie z nimi (zaangażowanie)

Terapeutycznym celem ACT jest stworzenie równowagi między akceptacją, a zmianą zachowania zgodną z wybranymi przez Ciebie wartościami.

Terapia akceptacji i zaangażowania (ACT) należy do tzw. “trzeciej fali” terapii behawioralnych. Terapia ACT została opisana przez Hayesa i wsp. w 1999 roku. Wywodzi się z behawioryzmu. ACT wykorzystuje się w terapii różnych zaburzeń psychicznych: schizofrenii, depresji, zaburzeniach obsesyjno-kompulsyjnych, lękowych, odżywiania się, zespole wypalenia zawodowego, PTSD, chronicznym bólu, u chorych z otyłością, cukrzycą i uzależnionych od substancji psychoaktywnych. W tym momencie warto zadać sobie kluczowe pytanie: czy terapia ACT jest skuteczna?

Skuteczność terapii ACT w leczeniu zaburzeń psychicznych

Terapia ACT wykorzystywana jest w leczeniu wielu zaburzeń psychicznych, m.in. depresji, zaburzeń lękowych, PTSD, zaburzeń odżywiania czy uzależnień oraz chorób psychosomatycznych. Terapia ACT nie ma ograniczeń wiekowych, jest odpowiednia zarówno dla młodzieży i osób dorosłych oraz osób w podeszłym wieku. Popularność tego rodzaju terapii wciąż rośnie. Amerykańskie Towarzystwo Psychologiczne umieściło ACT na liście „terapii opartych na dowodach”.

W badaniu, o którym chciałaby wspomnieć, porównano skuteczności tradycyjnej terapii poznawczo-behawioralnej (CBT) i ACT. Uczestnicy cierpiący na zaburzenia lękowe i depresję zostali przebadani przed i po terapii oraz po półtora roku od jej zakończenia. Wyniki wskazują, że obie interwencje były równie skuteczne w krótkim okresie: w utrzymywaniu poprawy w zaburzeniach depresyjnych i lękowych oraz w ogólnym funkcjonowaniu.

Terapia ACT jest również skuteczna w leczeniu zaburzeń psychicznych i zaburzeń związanych z uzależnieniami. Sednem ACT stosowanym w leczeniu uzależnień jest kierowanie ludzi do zaakceptowania popędów i objawów związanych z nadużywaniem substancji (akceptacja) oraz wykorzystanie elastyczności psychologicznej i interwencji opartych na wartościach w celu zmniejszenia tych popędów i objawów (zaangażowanie).

Terapię ACT stosuje się w leczeniu zaburzeń odżywiania. Terapia ta ma na celu pomóc pacjentom w zaakceptowaniu niewygodnych doświadczeń wewnętrznych przy jednoczesnym zaangażowaniu w zachowania zgodne z wartościami życiowymi. Terapia ACT zmniejsza objawy choroby i pozytywnie wpływa na akceptację siebie i swojego ciała.

Podstawowe etapy w terapii ACT

Istnieje 6 podstawowych etapów terapii ACT

  • Pierwszym etapem terapii ACT jest kontakt z chwilą obecną osiągany głównie poprzez ćwiczenia mindfulness. Na tym etapie uczysz się być obserwatorem zdystansowanym do tego, co dzieje się w Twoim umyśle i ciele.
  • Drugą fazą jest akceptacja, czyli dążenie do przyjęcia myśli o sobie i własnych odczuć, których nie można w pełni kontrolować, zaprzestanie ich zwalczania (zmiana lub niereagowanie na nie), traktowanie myśli jako słów, a słów jako dźwięków, co pozwala na ich wyciszenie.
  • Trzeci etap polega na dyfuzji. Uczysz się rozumieć różnice pomiędzy Tobą, a swoimi myślami, wyobrażeniami, uczuciami oraz pomiędzy myślami, wyobrażeniami, uczuciami a światem rzeczywistym.
  • Czwarta faza obejmuje osobę jako kontekst – proces świadomości siebie oraz perspektywę, z której doświadczane jest życie.
  • Piąta i szósta faza polega na wyznaczeniu kierunku działania. Moim zadaniem jest pomóc Tobie w odkryciu własnego systemu wartości, dokonaniu wyboru i osiąganiu konkretnych celów. Istota tych dwóch ostatnich etapów polega na działaniu.

 

W terapii akceptacji i zaangażowania (ACT) wykorzystuje się wiele ćwiczeń doświadczeniowych, aby zmniejszyć siłę destrukcyjnych procesów psychicznych, behawioralnych i emocjonalnych. Nie traktuje się jednak tych procesów jako “objawów”, które można “wyleczyć”. Uznaje się je raczej za normalną część życia każdego człowieka. Terapia akceptacji i zaangażowania (ACT) pomaga uświadomić sobie trudne uczucia i myśli oraz pogodzić się z nimi. Uczy też, jak być życzliwym dla siebie, jak żyć tu i teraz oraz działać zgodnie z własnymi wartościami.

Terapia ACT, czyli ku wartościowemu życiu

Wiedza, że ​​pewnego dnia umrzemy jest dla nas zarówno przekleństwem, jak i błogosławieństwem. Czujemy presję upływającego czasu. Chcemy żyć pełnią życia.

Jak właściwie żyje większość z nas?

Kupujemy wiele rzeczy, aby czuć się dobrze, lecz wciąż jesteśmy nienasyceni, chcemy więcej i więcej. Komunikujemy się z wieloma osobami – online, w domu, w pracy – ale czujemy się samotni. Mamy dostęp do wszelkiego rodzaju przyjemności – napojów, filmów, hazardu, gier, internetu, muzyki – i to za mało. Nic z tego nie zaspokaja naszego pragnienia sensu i celowości.

Poświęcamy czas i energię na zdobycie odpowiedniego wykształcenia i odpowiedniej pracy, na kupno domu, odpowiedniego samochodu, odpowiednich ubrań. Wierzymy, że gdy w końcu będziemy mieć to wszystko, wówczas znajdziemy się na właściwym miejscu. Wtedy zaczniemy żyć.

Życie jednak zaczyna się teraz. Tu i teraz. Nikogo z nas nie będzie za jakieś dziewięćdziesiąt lat. Jak spędzimy pozostały czas?

Na zakończenie poproszę Cię, abyś odpowiedział(a) na trzy zasadnicze pytania:

  • Jak będę rozwijać relacje przyjacielskie i miłosne?
  • Jak będę pozytywnie wpływać na świat?
  • Jak będę dawać i znajdować radość?

 

Gdy szczerze odpowiesz na te pytania Twoje życie będzie zorganizowane wokół głębokiego, wiodącego celu. Możesz sprawić, by w Twoim życiu chodziło o coś więcej.

Bibliografia:

● Kucharska, K. Najnowsze kierunki terapeutyczne w rehabilitacji pacjentów z zaburzeniami psychicznymi.
● Osaji J, Ojimba C, Ahmed S. The Use of Acceptance and Commitment Therapy in Substance Use Disorders: A Review of Literature. J Clin Med Res. 2020 Oct;12(10):629-633. doi: 10.14740/jocmr4311. Epub 2020 Sep 21. PMID: 33029268; PMCID: PMC7524566.
● Fogelkvist M, Gustafsson SA, Kjellin L, Parling T. Acceptance and commitment therapy to reduce eating disorder symptoms and body image problems in patients with residual eating disorder symptoms: A randomized controlled trial. Body Image. 2020 Mar;32:155-166. doi: 10.1016/j.bodyim.2020.01.002. Epub 2020 Jan 27. PMID: 32000093.

Call Now Button